Khi quả bóng golf cuối cùng găm thẳng vào lỗ sau cú gạt dài 64 foot ngoằn ngoèo, J.J. Spaun đã ném gậy lên trời trong niềm vui điên cuồng. Anh ôm chặt người nhặt bóng, giơ nắm đấm về phía khán đài đang gào thét như sấm dậy. Nhưng khoảnh khắc huy hoàng ấy tan biến nhanh như cách nó đến. Khi bước xuống green, người đàn ông 34 tuổi bỗng thấy má mình ướt đẫm - không phải nước mưa, mà là nước mắt. Anh cúi gằm mặt, nhưng không giấu nổi đôi mắt đỏ hoe trước ống kính truyền hình. Đó là giọt nước mắt của kẻ vừa làm nên điều không tưởng, ngay trên sân golf khắc nghiệt nhất nước Mỹ.

Đối mặt với khởi đầu thảm họa, trên sân golf khắc nghiệt bậc nhất, thời tiết hành hạ và tranh tài với những tên tuổi đáng gờm, Spaun chiến thắng nhờ ý chí sắt đá trong vòng chung kết hỗn loạn nhất lịch sử major gần đây. Với chiến công không tưởng đó, Spaun trở thành nhà vô địch Giải Mở rộng Mỹ 2025.

"Dù mọi thứ tồi tệ thế nào, tôi vẫn cố gắng tập trung vào từng cú đánh." - Spaun nói sau trận đấu, cố giải thích điều dường như không thể giải thích. "Cả đời tôi luôn làm thế."

Nên bắt đầu từ đâu? Có lẽ từ lúc thời gian như ngưng đọng, bởi chính khoảng lặng đó thổi bùng lên cuộc chiến. Spaun vật lộn ngay từ cú phát bóng đầu tiên, anh mắc 5 bogey sau 6 hố đầu tiên. Anh nhận vô vàn sự xui xẻo tàn nhẫn: bóng rơi vào vết divot trên fairway, đập vào cột cờ ở hố 2 rồi bật ngược 50 yard khỏi green, khiến Spaun bất lực gãi đầu. Cộng thêm những vị trí bóng kinh khủng tại rough không khoan nhượng của Oakmont, dường như Spaun đã trở thành nạn nhân của ngày định mệnh khi "Luật Murphy" ngự trị.

Thú thật, không ai trách bạn nếu nghĩ Spaun chỉ là kẻ vô danh. Ở tuổi 34, anh đã trải qua gần một thập kỷ vật lộn với toán học khắc nghiệt của tour đấu. "Tay golf lang thang" nghe có vẻ khinh miệt với một người duy trì được sự nghiệp ở đẳng cấp này, nhưng thành tích của anh phản ánh sự thật phũ phàng: 1 chiến thắng sau 235 lần dự giải, 2 lần mất thẻ PGA Tour, chưa từng chạm đến Tour Championship. Ranh giới giữa huy hoàng và quên lãng trong golf chuyên nghiệp mong manh như sợi tóc, và những danh hiệu lớn thường nghiêng về những cái tên sáng giá. Bạn không sai nếu nghĩ anh không sinh ra để tỏa sáng ở major.

Rồi trời giáng cơ hội. Trận mưa như trút quét qua Tây Pennsylvania, đến mức ban tổ chức cân nhắc hủy vòng đấu. Cơn mưa đó trao cho Spaun, lúc đó +5 sau 8 hố và kém người dẫn đầu Sam Burns 4 gậy, món quà: hơn 90 phút để hồi phục. Nhưng sau khi kết thúc nửa đầu vòng với điểm 40, anh cần một màn trình diễn hoàn hảo cùng sự sụp đổ của đối thủ để leo lên.

Spaun giữ vững phong độ. Anh ổn định với 3 par sau khi trận đấu tiếp tục, rồi bùng nổ với cú gạt dài 40 feet birdie ở hố 12. Vận may mỉm cười khi Burns và Adam Scott cùng thảm bại ở hố 11, đẩy giải đấu vào thế 5 người cùng dẫn đầu giữa lúc sân golf và thời tiết khắc nghiệt. Spaun có birdie ở hố 14 ngắn để tạm dẫn, nhưng ngay lập tức đánh mất nó bằng một bogey hố 15.

Nhưng đối thủ của anh gục ngã. Burns đòi giải thoát bóng vì nước đọng ở hố 15 nhưng bị từ chối, dẫn đến double bogey. Adam Scott, người được cổ vũ nhiệt liệt chới với 5 hố cuối, +5 để rơi khỏi top 10. Carlos Ortiz double hố 15 và không gượng dậy nổi. Tyrrell Hatton chôn hy vọng khi drive ở hố 17 dễ tấn công lại rơi vào bunker có độ dốc hiểm, kết thúc với điểm 5 trên hố par-3. Robert MacIntyre là chướng ngại cuối, nhưng cú birdie từ rìa green 18 của anh lệch milimet.

Trong khi đó, Spaun thực hiện cú đánh được coi là có ý nghĩa quan trọng nhất cuộc đời ở hố 17 dài 314 yard. Anh drive bóng đến cách cờ 13 feet. Eagle hỏng, nhưng birdie giúp anh dẫn 1 gậy vào hố cuối. Bước sang hố 18 cuối cùng, sau cú drive chuẩn fairway, anh chọn cách tiếp cận an toàn, bóng lên xa cờ. Và rồi, kiệt tác ra đời: Thay vì gạt 2 gậy an toàn, anh đẩy quả bóng đi 64 feet trên một đường lin ngoằn ngoèo, cú gạt dài nhất tuầ để đoạt chức vô địch. Với những người theo dõi, đó là điểm số 40-32, lần đầu tiên sau 20 năm có người thắng giải sau khi mở đầu bằng 40 gậy.

"Tôi không nhìn bảng điểm," Spaun nói. "Không biết mình dẫn 2 gậy hay không. Tôi chỉ không muốn làm điều gì ngu ngốc vì quá cẩn trọng."

JJ Spaun là ai?

Vậy J.J. Spaun là ai? Có lẽ bạn đang thắc mắc. Anh là nhân vật không thể không ủng hộ, một người ấm áp, hài hước, khiêm tốn hiếm có. Một người bắt đầu sự nghiệp đại học như "walk-on" (không học bổng) và vật lộn từ đó. Bốn năm trước, khi phóng viên này tới một sân công cộng cũ kỹ ở Scottsdale, anh bắt gặp Spaun đang tập gạt bóng. Trong khi phần lớn golfer chuyên nghiệp ở thiên đường golf sa mạc này lui về những câu lạc bộ sang trọng, Spaun - một trong những tay golf hàng đầu thế giới lại luyện tập trên sân có thể gọi là "bãi chăn dê". Anh giải thích rằng tập cùng những golfer nghiệp dư giúp anh giữ vững góc nhìn thực tế.

Góc nhìn đó bị thử thách khốc liệt, nhất là khi anh mất thẻ tour. Nhưng năm nay, điều gì đó thay đổi. Á quân ở Palm Beach. Top 3 mở màn tại Hawaii. Suýt hạ Rory McIlroy trước khi thua playoff ở Players Championship. Tới Oakmont, anh đã lọt vào tầm ngắm Ryder Cup. Với một golfer như Spaun, áp lực đó đủ để đè bẹp. Nhưng anh nhận ra điều giản dị mà sâu sắc: Không cần thiết. Sự giác ngộ đó thổi bùng sự hồi sinh.

Năm ngoái, Spaun từng nghĩ đến giải nghệ. Giữa mùa giải, thẻ tour treo sợi tóc, anh vật lộn với chấn thương và sức khỏe. Đó không phải tự thương hại mà là sự thừa nhận rằng nỗ lực tốt nhất có thể không đủ. Thay vì bỏ cuộc, anh gồng mình, phần nào được truyền cảm hứng từ... một bộ phim tình cảm hài. Anh vẫn tin vào đích đến, dù hành trình dài hơn dự kiến. Và nếu không tới đích? Ít nhất đó cũng là một chuyến đi mãn nhãn.

"Tôi bắt đầu nghĩ, sự nghiệp là của mình, chuyện gì đến sẽ đến. Tôi hạnh phúc với những gì đạt được," Spaun chia sẻ. "Nó giúp tôi giảm áp lực về kỳ vọng trên sân. Tháng 6 năm ngoái, tôi tưởng sẽ mất việc, và đó là lúc tôi nghĩ: Nếu phải ra đi, hãy ra đi trong chiến đấu. Huấn luyện viên luôn nói với tôi về những cú đánh: Khi gặp tình huống khó, ít nhất hãy cam kết với cú đánh mình muốn. Đừng bỏ cuộc chỉ vì sợ hãi. Cứ đánh đi. Nếu không thành công, thì thôi. Đó là triết lý của tôi suốt năm nay."

Tình yêu golf trong anh vẫn cháy dù đam mê có thể phai nhạt khi trở thành nghề nghiệp, nhưng giờ đây, nó nằm trong vũ trụ rộng lớn hơn, bị lu mờ bởi tình yêu dành cho vợ con. Đó là lý do, dù có bứt phá ở Sawgrass, anh vẫn giãi bày nỗi đau khi xa nhà, mặc cảm giữa tham vọng và gia đình. Sự giằng xé này không có lời giải. Khi Spaun theo đuổi giải thưởng khắp các múi giờ, vợ anh gánh vác trách nhiệm solo parent, duy trì cuộc sống của các con chỉ bằng những khoảnh khắc nghỉ ngơi hiếm hoi. Sự hy sinh đó gặm nhấm anh từ bên trong, nhắc nhở rằng sau mỗi cú đánh trên TV là những con người phức tạp, vật lộn với những lựa chọn khắc nghiệt của cuộc sống hiện đại.

Đó là lý do khoảnh khắc xúc động nhất là khi vợ và các con lao vào ôm anh sau cú gạt định mệnh, cuộc chạm mặt đẫm nước mắt trên green 18 của Oakmont thể hiện mọi thứ anh chiến đấu ngoài chiếc cúp. Spaun bắt đầu ngày chung kết bằng chuyến đi mua thuốc lúc rạng sáng vì con gái ốm, lần mò giữa các dãy kệ đèn neon lúc 3h sáng. Một câu chuyện hoàn hảo cho Ngày của Cha.

"Thật không thể tin nổi. Tôi không diễn tả được cảm xúc khi các con thấy bố thắng. Con gái tôi luôn hỏi: 'Bố có thắng hôm nay không?'. Đôi khi tôi nói: 'Có', và nó đòi quà. Hôm nay, nó được chứng kiến," - Spaun cười. Anh bế con gái rời green, bước lên bục trao giải, liếc nhìn hố 18 lần cuối, như để xác nhận đây không phải giấc mơ do kiệt sức.

"Kết thúc như thế này là giấc mơ. Bạn thấy người khác làm điều đó, cú chip của Tiger, cú gạt của Nick Taylor—những khoảnh khắc điên rồ. Giờ tôi có khoảnh khắc của riêng mình ở major này. Tôi sẽ không bao giờ quên," anh nói.

Cú gạt đó chứng minh cho tất cả. Những buổi tập không đo bằng giờ, mà bằng vết chai trên tay và sự mệt mỏi. Những đêm vật lộn với nghi ngờ, tự hỏi liệu hàng thập kỷ theo đuổi ảo ảnh có phí hoài, liệu giấc mơ có chỉ là ảo tưởng. Tất cả cho khả năng rằng, một ngày, vũ trụ sắp xếp để đến lượt mình.

Và Chủ nhật tại Oakmont, khi mưa vẫn lấp lánh trên green, J.J. Spaun nắm lấy khoảnh khắc bất tử khiến mọi hy sinh trở nên xứng đáng.